รูปแบบและวิธีการทางแท็คติกที่พิถีพิถันในเกมฟุตบอลคือสิ่งที่แตกต่างกันระหว่างฟุตบอลอาชีพกับฟุตบอลสมัครเล่น การสร้างทีมเป็นจุดโฟกัสของกลยุทธ์ต่าง ๆ ที่ผู้จัดการทีมใช้ในระหว่างเกมและมักบ่งบอกถึงสไตล์การเล่นของทีมไม่ว่าจะเป็นเปิดเกมรุกหรือตั้งรับ แม้ว่าผู้จัดการทีมระดับสูงส่วนใหญ่จะได้รับการยกย่องอย่างกว้างขวางสำหรับการใช้รูปแบบเฉพาะ แต่ก็ขึ้นอยู่กับประเภทของผู้เล่นที่ต้องการเช่นกัน
การก่อตัวของฟุตบอลได้เห็นการเปลี่ยนแปลงที่รุนแรงในช่วงหลายปีที่ผ่านมาตามความต้องการที่เปลี่ยนแปลงไปในยุคนั้น ย้อนกลับไปในทศวรรษ 1880 รูปแบบที่ได้รับความนิยมมากที่สุดคือ 2-3-5 ซึ่งจะนำไปสู่ประตูมากมาย กว่าหนึ่งศตวรรษต่อมารูปแบบนี้แทบจะไม่ถูกนำมาใช้แม้แต่ในเกมสมัครเล่นเลย ในลิสต์นี้เรามาดูแผนการเล่นที่ได้รับความนิยมมากที่สุด 5 อันดับในวงการฟุตบอลกัน
#5 แผนการเล่น 3-5-2
อันโตนิโอ คอนเต้ เป็นผู้จัดการทีมที่ชื่นชอบแผนการเล่น 3-5-2 ซึ่งสามารถปรับเปลี่ยนเป็น 5-3-2 ในยามตั้งรับ อินเตอร์ มิลาน ประสบความสำเร็จอย่างมากในฤดูกาลนี้ภายใต้การคุมทีมของ คอนเต้ ในขณะที่ โธมัส ทูเคิ่ล ก็ได้นำรูปแบบนี้มาใช้เช่นกันและยกระดับทีมขึ้นมาตั้งแต่เข้าไปแทนที่ แฟร้งค์ แลมพาร์ด
ระบบ 3-5-2 ประกอบด้วยกองหลังตัวกลาง 3 คน และวิงแบ็ค 2 คน ขณะที่กองกลางส่วนใหญ่ประกอบด้วยกองกลาง 2 คนเพื่อสนับสนุนเกมรับ ในแผงเกมรุกมีผู้เล่น 3 คน (กองหน้า 2 คน และเพลย์เมคเกอร์ 1 คน)
#4 แผนการเล่น 4-1-4-1
แผนการเล่น 4-1-4-1 ซึ่งทำให้ทีมชาติเยอรมนีประสบความสำเร็จอย่างมากในฟุตบอลโลก 2014 ขณะที่ ลีดส์ ยูไนเต็ด สร้างความประทับใจเช่นกันในฤดูกาลนี้ แผนการเล่นนี้ให้ความสำคัญกับเกมรุกเป็นอย่างมาก แต่ไม่ได้ลดทอนเกมรับเลย การใช้กองกลาง 4 คนช่วยให้เริ่มการเพรสซิ่งสูงได้ง่ายขึ้นเนื่องจากทีมสามารถทำการเพรสซิ่งได้อย่างรัดกุม
กองกลางตัวโฮลด์บอลช่วยให้ผู้เล่นในสนามมีอิสระมากขึ้นในการมีส่วนร่วมในเกมรุก การมีมิดฟิลด์ตัวกว้าง/ปีก พร้อมฟูลแบ็คที่พร้อมเติมเกมรุก วิธีที่ดีที่สุดวิธีหนึ่งที่นำมาใช้ในการโจมตีคือการมีส่วนร่วมในริมเส้น ซึ่งจะช่วยให้กองกลางสามารถเข้าไปโจมตีในพื้นที่สุดท้ายได้
#3 แผนการเล่น 4-3-3
แผนการเล่น 4-3-3 เป็นหนึ่งในรูปแบบที่ใช้กันอย่างแพร่หลายโดยเฉพาะในฟุตบอลอิตาลีในช่วงต้นปี 2010 แผนนี้จะยอดเยี่ยมด้วยกองกลางตัวกลาง 3 คนที่มีทักษะและมีไหวพริบดี
1 ใน 3 คนจะต้องเป็นกองกลางตัวโฮลด์บอลเพื่อสนับสนุนกองหลังตัวกลาง ในขณะที่กองกลางอีก 2 คนสามารถมีส่วนร่วมในเกมรุกมากขึ้น กองกลางตัวรับที่แข็งแกร่งยังให้อิสระกับฟูลแบ็คได้เติมเกมรุกเช่นกกัน
เป๊ป กวาร์ดิโอล่า ชื่นชอบแผนการเล่นนี้ เช่นเดียวกับในแผน 4-1-4-1 อย่างไรก็ตามเมื่อเทียบกับ 4-1-4-1 แล้ว แผนการเล่นแบบ 4-3-3 ช่วยให้มีความยืดหยุ่นมากขึ้นในสถานการณ์เกมรุก เช่นการปรับใช้กองหน้าฟอลส์ไนน์แทนศูนย์หน้าอาชีพแบบดั้งเดิม
#2 แผนการเล่น 4-4-2
แผนการเล่น 4-4-2 เป็นแผนแบบดั้งเดิมของอังกฤษ เลสเตอร์ ซิตี้ และ แอตเลติโก้ มาดริด ประสบความสำเร็จอย่างมากในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยใช้แผนการเล่นแบบคลาสสิก 4-4-2
โดยกองกลาง 4 คนนี่แหละที่จะเป็นการบ่งบอกทิศทางของทีมว่าจะเล่นเกมรุกหรือเกมรับ เลสเตอร์ ซิตี้ ซึ่งเล่นในรูปแบบนี้ทำได้ถึง 90 ประตูในทุกรายการในฤดูกาลนี้ ในทางตรงกันข้าม แอตเลติโก้ มาดริด ทำประตูได้ 71 ประตูในฤดูกาลนี้
#1 แผนการเล่น 4-2-3-1
แผนการเล่น 4-2-3-1 เป็นรูปแบบที่ใช้กันอย่างแพร่หลายและได้รับการยกย่องว่าเป็นรูปแบบที่ดีที่สุดในฟุตบอลโลกในขณะนี้ แผนนี้ยังคงเป็นหนึ่งในแผนที่ชาญฉลาดที่สุดในประวัติศาสตร์ เนื่องจากเน้นที่ความสมบูรณ์แบบในเกมรับและไหวพริบในเกมรุก แผนนี้มีประสิทธิภาพสูงสำหรับทีมที่เชื่อมั่นในอุดมการณ์ฟุตบอลโดยรวมซึ่งการครองบอลเป็นสิ่งสำคัญยิ่ง
กองกลาง 2 คนทำหน้าที่คอยสกรีนเกมรับของทีมและยังช่วยให้ฟูลแบ็คบุกไปข้างหน้าด้วย เพลย์เมคเกอร์เบอร์ 10 หรือตำแหน่งมิดฟิลด์ตัวรุกเป็นรากฐานของแผน 4-2-3-1 แผนนี้จะเฉิดฉายได้ดีที่สุดเมื่อมีกองกลางตัวรุกที่ดี โดยที่ แมนเชสเตอร์ ยูไนเต็ด เป็นตัวอย่างที่ดีเมื่อมี บรูโน่ แฟร์นานเดส